Boże Narodzenie to chyba najbardziej wyczekiwane święta w roku. To upamiętnienie narodzin Jezusa Chrystusa. Mają swoją niepowtarzalną magię
Na czym polega magia świąt Bożego Narodzenia? – Dla każdego z nas magia świąt polega na czymś innym. Na pewno te święta są bardzo zakorzenione w naszej kulturze i tradycji. Mamy tu matriarchalny sposób dziedziczenia, tzn. że święta obchodzimy po linii żeńskiej, czyli tak jak się to robiło w domu matki, babki czy prababki. W naszej tradycji bardziej magiczna jest wigilia a nie pierwszy dzień świąt – tłumaczy dr Justyna Górska-Streicher, etnograf z Muzeum Wsi Radomskiej.
Boże Narodzenie to także czas, kiedy przystrajamy nasze domy. Większość z nas na święta ubiera w domu choinkę, zawiesza lampki czy jemiołę. Kiedyś u sufitu wieszano podłaźniki, czyli pojedyncze gałęzie jedliny i je przystrajano. Niektórzy zawieszali również pająki, czyli przestrzenne dekoracje ze słomy.
Boże Narodzenie przypada na okres, który był trudny zwłaszcza na terenach wiejskich. – Na stołach pojawiało się to, co udało się zgromadzić w lecie i jesienią. W regionie radomskim królowały kiszonki. Przede wszystkim robiono potrawy z kiszonej kapusty. Oprócz niej kiszono również inne warzywa, gdyż był to sposób na przechowywanie jedzenia. Było też sporo grzybów, które zbierano w okolicznych lasach. Wszak radomskie to tereny lesiste – tłumaczy nasz gość.
Tradycyjnie na wigilijnym stole powinno się znaleźć 12 potraw. Nie można jednoznacznie powiedzieć jakie to mają być potrawy, gdyż Polacy to naród wędrujący, więc pojawia się wiele różnych potraw. Na pewno wśród nich nie może zabraknąć potraw z ryb czy kapusty. – To co znajduje się na naszych stołach również zależy od tego co przygotowywano w domu matki, babki czy prababki. U jednych będzie to np. barszcz czerwony z uszkami, u innych śledzie czy pierogi z kapustą i grzybami – mówi dr Justyna Górska-Streicher.
Opłatek, kolędy, pasterka
Zwyczaje obchodzone w Polsce w wigilijny wieczór to: dzielenie się opłatkiem, a także wspólne śpiewanie kolęd, a potem uczestnictwo w pasterce.
– Dawniej „ludzie kościelni” wyrabiali opłatek w kolorach: białym, żółtym, różowym i zielonym. Białym oczywiście dzielili się ludzie. Żółtym i różowym dzielono się ze zwierzętami. Zielonym z drzewami owocowymi – mówi dr Justyna Górska-Streicher.
Wigilia i Boże Narodzenie to śpiewanie kolęd. Chyba nigdzie nie może ich zabraknąć. W naszych domach rozbrzmiewają: Cicha noc, Przybieżeli do Betlejem czy Bóg się rodzi.
Kolejnym ważnym punktem świętowania jest pasterka. Uroczysta msza, która rozpoczyna się o północy.
A tuż po niej pierwszy dzień Bożego Narodzenia.
W Polsce świętujemy jeszcze 26 grudnia. Dzień ten obchodzony jest na pamiątkę św. Szczepana, pierwszego męczennika za wiarę chrześcijańską.
Kolorem liturgicznym w okresie Bożego Narodzenia jest kolor biały.
