Radomski Dąb Wolności z szansą na tytuł Drzewa Roku. Rosnący u zbiegu ulic Malczewskiego i Struga ponad stuletni dąb szypułkowy znalazł się w finałowej szesnastce drzew, które walczą o tytuł w organizowanym przez Klub Gaja plebiscycie

Konkurs polega na wybraniu drzewa z najciekawszą historią, które jest istotne z różnych względów dla lokalnej społeczności. – Niewątpliwie takim drzewem jest Dąb Wolności – mówi Maciej Zwierzyński z Resursy Obywatelskiej, która zgłosiła radomskiego reprezentanta do walki o tytuł.

Na radomski Dąb Wolności zagłosować można poprzez stronę drzeworoku.pl. Plebiscyt trwa do końca czerwca.

Zwycięzca polskiej edycji konkursu na Drzewo Roku będzie reprezentował nasz kraj podczas europejskich wyborów Tree Of The Year 2021.

Historia Dębu Wolności (za: resursa.radom.pl)

Radomski Dąb Wolności posadzony został z inicjatywy miejscowej endecji. Uroczystość odbyła się w sobotę 3 maja 1919 r. Rozpoczęła się mszą św. kościele mariackim, odprawioną przez proboszcza radomskiego ks. Piotra Górskiego. W nabożeństwie uczestniczyło kilkanaście tysięcy radomian: młodzież szkolna, harcerze, cechy, organizacje społeczno-polityczne i zawodowe, włościanie, duchowieństwo, weterani powstania styczniowego – wszyscy ze sztandarami. Podczas mszy patriotyczne kazanie wygłosił ks. M. Glibowski. Następnie spod dzisiejszej katedry ruszył pochód, na którego czele szła słynna orkiestra kolejowa pod batutą Dominika Kozłowskiego. Przy śpiewie pieśni narodowych pochód dotarł na skwer przed budynkiem „Resursy”. Do zebranych przemówili z balkonu dawnej siedziby loży masońskiej prezes Sądu Okręgowego Marcin Kaliszczak oraz członek Narodowego Związku Robotniczego Porębski. Na koniec dzieci szkół podstawowych, średnich i seminarium nauczycielskiego, przy dźwiękach hymnu narodowego, zasadziły drzewka: dąb i trzy lipy – symbolizujące zrastanie się ojczyzny z trzech zaborów.

Niestety, nieznani sprawcy już nocą z 4 na 5 maja zniszczyli wszystkie cztery drzewka. W mieście rozpętała się afera, o połamanie drzew posądzano m.in. członków PPS (której siedziba mieściła się wówczas w budynku „Resursy”). Nikomu jednak nigdy nie dowiedziono winy sprawczej zniszczenia drzewek. Wkrótce Rada Miejska zobowiązała Magistrat do posadzenia nowych drzewek, co stało się najprawdopodobniej 21 lub 22 maja 1919 r. (już bez „oficjałki” – drzewa zasadzili pracownicy komunalni). Sadzonki pochodziły ze szkółki przy ówczesnej ulicy Wysokiej (dziś ul. 25 Czerwca, Park „Leśniczówka”). Wkrótce okazało się, że jedno z drzewek (lipa) nie przyjęło się i uschło. Pozostałe zazieleniły się.

Nie wiadomo kiedy dokładnie, ale na pewno jeszcze w okresie międzywojennym wycięte (a może ponownie zniszczone?) zostały pozostałe dwie lipy. Szczęśliwie przetrwał Dąb Wolności, który jedną z pierwszych decyzji Wojewody Radomskiego Nr 40/76 z dnia 20 maja 1976 r. ustanowiony został pomnikiem przyrody (drzewo miało wówczas w pierśnicy 114 cm). Jego ochronę prawną potwierdziły w późniejszych latach: Rozporządzenie Nr 17/94 Wojewody Radomskiego z dnia 30 grudnia 1994 r. w sprawie uznania za pomniki przyrody; Rozporządzenie Nr 17 Wojewody Mazowieckiego z dnia 19 lutego 2002 r. w sprawie wprowadzenia pomników przyrody oraz Rozporządzenie Nr 63 Wojewody Mazowieckiego z dnia 24 października 2008 r. w sprawie pomników położonych na terenie powiatu radomskiego.

Wkrótce po uznaniu za pomnik przyrody, w 60 rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości, z inicjatywy majora Michała „Brzęka” Osińskiego, przed Dębem Wolności ustawiony został głaz z datą 2 listopada 1918 r., przypominającą, że Radom był wolny jako pierwsze miasto dawnej Kongresówki. Przed świętem niepodległości w 2016 r. głaz, z inicjatywy władz miejskich, został odnowiony i posadowiony na granitowej płycie.

W listopadzie 2018 roku, w setną rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości, pod Dębem ustawiono drugi głaz z pamiątkową tabliczką, na której wyryto: „Naród, który traci pamięć przestaje być Narodem” – Józef Piłsudski. W 100-lecie odzyskania niepodległości przez Rzeczpospolitą Polską. Społeczeństwo Miasta Radomia.

Fot. Łukasz Wójcik UM Radom