Archiwa tagu: cmentarz ewangelicko-augsburski w radomiu

Grobowiec Arnekkerów odnowiony na Wszystkich Świętych

Renowacja grobowca rodziny Arnekkerów, który znajduje się na radomskim cmentarzu ewangelicko – augsburskim, zakończy się na początku listopada tego roku. To wspólny sukces Parafii Ewangelicko – Augsburskiej w Radomiu oraz Zespołu Szkół Ekonomicznych. Od 11 lat młodzież z ZSE kwestowała podczas dnia Wszystkich Świętych na rzecz ratowania tego zabytku.

Grób rodziny Arnekkerów to bez wątpienia najpiękniejszy grobowiec znajdujący się na zabytkowej radomskiej nekropolii ewangelickiej. – Cieszę się z postępu prac przy renowacji pięknego grobowca Augusta Arnekkera, właściciela manufaktury broni w Radomiu, zmarłego w 1905 roku. Wykonawca obiecał, że zdąży z całkowitą renowacją na Wszystkich Świętych, zatem już niedługo będziemy mogli zobaczyć całkowicie zrekonstruowany i zakonserwowany grób, który przez najbliższe sto lat będzie trwale zabezpieczony. Dzięki pieniądzom zebranym podczas kwest oraz dotacji Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków udało się rozpocząć prace renowacyjne. Dzieło to jest podsumowaniem 15 lat współpracy Parafii Ewangelicko – Augsburskiej w Radomiu z Zespołem Szkół Ekonomicznych – mówił ks. Wojciech Rudkowski.

Od lewej: ks. Wojciech Rudkowski, dyr. ZSE Rafał Walczak

– Dla kwestującej młodzieży jest to żywa lekcja historii, bo na cmentarzu ewangelicko – augsburskim w Radomiu pochowanych jest wielu znamienitych radomian. Ponadto opiekujemy się mogiłą na cmentarzu przy ulicy 11 Listopada. W tym roku Zespół Szkół Ekonomicznych obchodzi 100-lecie istnienia. Na 5 października zaplanowane są uroczyste obchody tego jubileuszu i m.in. jednym z punktów uroczystości będzie odsłonięcie tablicy błogosławionego księdza Strzeleckiego, który zginął w Auschwitz w 1940 roku – dodał dyrektor ZSE Rafał Walczak.

Całość prac renowacyjnych grobowca rodziny Arnekkerów została wyceniona na kwotę 72 tys. zł. Ok. 10% sumy pochodzi z kwest, które przeprowadzali uczniowie z ZSE, reszta to dotacja Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.

Sprzątanie i kwesta na cmentarzu przy Kieleckiej

Już po raz piętnasty uczniowie Zespołu Szkół Ekonomicznych w Radomiu będą sprzątali cmentarz ewangelicko-augsburski przy ul. Kieleckiej. 1 listopada będą tam również kwestowali.

– Po raz pierwszy cmentarz sprzątaliśmy w 2003 roku. Wtedy udało się posprzątać tylko jego część. Cmentarz był bardzo zaniedbany i zaśmiecony. Znajdowały się tu sterty śmieci wyrzucane przez lata przez nieznanych sprawców, jak również przez „dzikich lokatorów” zajmujących ruinę – dom strażnika cmentarza. Były tam śmieci z gospodarstw domowych, stare telewizory, części mebli, sterty liści, puszki i butelki po piwie. Sprzątanie było bardzo trudne, gdyż nie mieliśmy odpowiedniego sprzętu, a ówczesny proboszcz Parafii Ewangelickiej obawiał się, że się „zniechęcę i ucieknę z uczniami”. W pierwszym roku cmentarz sprzątaliśmy z uczniami trzykrotnie po lekcjach z grupą ok. 20 uczniów. Zebraliśmy wtedy 260 dużych worków liści i śmieci. Od tamtej pory cmentarz sprzątany jest systematycznie przez uczniów naszej szkoły. Przez kilka lat w sprzątaniu nekropolii pomagali nam uczniowie niemieckiej szkoły z Büren – mówi Bożena Błaszczyk-Ziętek, nauczycielka jęz. niemieckiego w Zespole Szkół Ekonomicznych w Radomiu a zarazem inicjatorka i koordynatorka sprzątania nekropolii.

W tym roku uczniowie „ekonomika” wraz z nauczycielami będą sprzątali cmentarz w poniedziałek, 30 października w godz. 10.30-13.30.

Nie tylko sprzątanie. Również ratowanie…

Od 2005 roku na cmentarzu przy ul. Kieleckiej prowadzone są kwesty. W pierwszym roku została nagrana płyta-cegiełka z kolędami. Do tej pory kwestujący uczniowie i nauczyciele zebrali prawie 9 tys. zł. – Z tych pieniędzy została wykonana tablica upamiętniająca zasłużonego lekarza radomskiego dr Adolfa Tochtermana spoczywającego w grobie rodzinnym na ewangelickiej nekropolii. Tablica została umieszczona na kamienicy przy ul. Piłsudskiego 7, gdzie doktor Tochterman mieszkał i przyjmował pacjentów – tłumaczy Bożena Błaszczyk-Ziętek.

Wykonano również rekonstrukcję krzyży na grobowcach: Rodziny Józefa Krauze (z 1923 r.), Karoliny Ostachiewicz (z 1869 r.), Władysława Schummer’a (z 1895 r.) – w roku 2014, a także program prac konserwatorskich grobowca Arnekkerów (w roku 2015 za 1300 zł).

– Zgromadziliśmy 5 120 zł na renowację grobowca rodziny Arnekkerów – dodaje nauczycielka.

Całkowity koszt renowacji tego grobowca wynosi ponad 55 tys. zł. W tym roku również na ten cel uczniowie będą kwestowali.

Kwesta na odnowienie zabytkowego Grobowca Rodziny Arnekkerów na Cmentarzu Ewangelicko-Augsburskim przy ul. Kieleckiej odbędzie się w środę, 1 listopada w godz. 9 – 15.

O rodzinie Arnekkerów

Nie wiadomo, kiedy Arnekkenowie osiedlili się w Radomiu. Ich firma „A. Arnekker” z materiałami żelaznymi, której sklep znajdował się w domu Karszów, przy ulicy Lubelskiej 36, założona został przez Aleksandra Arnekkera już w 1864 roku.

Warto przypomnieć, że z radomskiej rodziny Arnekkerów wywodził się znany i ceniony polski socjolog i ekonomista ppor. rezerwy Edward Emil Arnekker, urodzony w Radomiu w 1898 roku, uczestnik wojny polsko – bolszewickiej i wojny obronnej 1939 roku, rozstrzelany w Charkowie w 1940 roku, pośmiertnie awansowany do stopnia kapitana.

O cmentarzu

Cmentarz ewangelicko-augsburski w Radomiu powstał w latach 1833-1834. Spoczywa tu wielu Radomian zasłużonych dla miasta i regionu, m.in. dr Adolf Tochterman – wybitny lekarz, wieloletni dyrektor szpitala, wzór polskiego patrioty, oraz rodziny przemysłowców pochodzenia niemieckiego, którzy przyczynili się do rozwoju miasta. m.in.: Ludwig Karsch, protoplasta znanego w kraju rodu garbarzy i przemysłowców.

Znajduje się tu wiele zabytkowych nagrobków, pochodzących głównie z XIX wieku reprezentujących duże wartości historyczne i artystyczne. Na cmentarzu spoczywają żołnierze niemieccy i austriaccy I wojny światowej. Nekropolia jest miejscem świadczącym o ścisłych związkach ewangelików, w tym obywateli pochodzenia niemieckiego, z Ziemią Radomską, a więc cennym świadectwem wielokulturowej historii miasta.

3 maja 1982 roku cmentarz został wpisany do rejestru zabytków województwa radomskiego pod numerem rejestru 173/A/82.

 

Fot. arch. prywatne Bożeny Błaszczyk-Ziętek