„Chasidim – Pobożni” – to hasło przewodnie tegorocznych 12-tych Spotkań z Kulturą Żydowską „Ślad”
Spotkania odbywają się wirtualnie od 14 do 17 maja. Festiwal w internecie to wyzwanie nie tylko organizatorów, ale również dla uczestników spotkań – mówi Renata Metzger dyrektor Resursy Obywatelskiej w Radomiu.
Nagrania spektakli teatralnych, koncertów czy archiwum produkcji z cyklu „Radomskie portrety” – to multimedialne propozycje Resursy Obywatelskiej dla osób, spragnionych kontaktu z kulturą. Placówka zgodnie z ministerialnym rozporządzeniem jest zamknięta dla mieszkańców, ale jak podkreśla Renata Metzger – dyrektor Resursy- pracownicy pracują zdalnie i codziennie udostępniają na profilu facebookowym placówki nowe materiały
Umożliwia kontakt z kulturą bez konieczności wychodzenia z domu. Mowa o radomskim Ośrodku Kultury i Sztuki „Resursa Obywatelska”. Placówka na czas izolacji przygotowała dla mieszkańców ofertę online. To między innymi produkcje z cyklu „Radomskie portrety” – filmy o wybitnych radomianach dostępne na stronie internetowej ośrodka. Resursa publikuje też materiały na swoim profilu facebookowym i kanale youtube. Tam można zobaczyć m.in. nagrania spektakli Teatru Resursa.
W swojej multimedialnej ofercie Resursa ma też propozycje dla miłośników turystyki. To Retropedia czyli wirtualny przewodnik po mieście. – Tam właśnie pojawił się opis kapliczki ku czci św. Rozalki, orędowniczki w czasie epidemii – dodaje Metzger.
Na czas domowej izolacji Resursa udostępniła na swojej stronie internetowej filmowe zapisy imprez. To m.in. nagrania „Spotkań z Kulturą Żydowską „Ślad” czy koncertów finałowych „Muzyczne Kaziki”.
Kolej na Radom – taki tytuł będzie miała tegoroczna Uliczka Tradycji. Impreza tradycyjnie odbędzie się w drugi weekend września
Kolej miała zasadniczy wpływ na rozwój Radomia. Wybudowana w latach 1882 -1885 Kolej Iwanogrodzko – Dąbrowska biegnąca przez Radom, dostarczyła impuls do rozbudowy. Powstały nowe dzielnice przemysłowe z licznymi fabrykami, nowe ulice i dzielnice mieszkalne, obiekty użyteczności publicznej.
Rozwój Radomia w oparciu o kolej trwał i w II RP. W 1918 r. radomscy kolejarze dali wyraz swojego patriotyzmu, aktywnie uczestnicząc w wyzwalaniu miasta spod okupacji austriackiej. To także dzięki nim miasto było wolne już 2 listopada.
Powstające na początku lat 20. duże firmy jak np. Fabryka Broni, czy potem te w ramach Centralnego Okręgu Przemysłowego, też kooperowały ściśle z koleją. Duże znaczenie miała w II RP dla miasta budowa linii Radom-Warszawa. W 20-leciu międzywojennym w mieście była siedziba Radomskiej Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych, która obejmowała teren województw kieleckiego i lubelskiego, sięgając za Łuck. Dyrekcja była znaczącym pracodawcą w Radomiu, podobnie jak podległe jej firmy remontowe, naprawcze. Kolejarze zaś aktywnie włączali się w życie kulturalne i społeczne miasta, dla szkolenia kadr kolejowych powstała specjalna szkoła do której ściągała młodzież z Polski południowej i wschodniej.
– O wszystkim tym chcemy opowiedzieć podczas imprezy Uliczka Tradycji, w drugi weekend września. Czekamy na skany dawnych zdjęć i dokumentów dotyczących tej tematyki. Chodzi o archiwalia do 1939 r. To dobry czas, by zrobić porządki w domowych archiwach, a potem współtworzyć z nami przewodnik po kolejowej historii miasta. Skany można wysyłać na adresy: resursa.radom@wp.pl; resursa@resursa.radom.pl – mówi Renata Metzger, dyrektor Resursy Obywatelskiej.
Resursa Obywatelska i portal Radom. Retrospekcja zachęcają również do odwiedzania Retropedii, czyli wirtualnego przewodnika po mieście.
Projekt stworzyła Retrospekcja w ramach budżetu obywatelskiego, teraz Retropedią zawiaduje Resursa. Właśnie pojawił się opis kapliczki ku czci św. Rozalki, orędowniczki w czasie epidemii.
Wystawa asamblaży Trzepot czasu – Marta Sokół – została otwarta w galerii Resursy.
Prace Marty Sokół powstają ze starego drewna, którego nierówności, wklęśnięcia i ubytki opowiadają historie z przeszłości. Drewniane elementy znalezione na wsi artystka łączy z elementami złomowanego metalu, nadając swoim pracom wyjątkowy, rustykalny charakter.
Twórczyni mieszka w domu znajdującym się w otulinie Puszczy Kozienickiej, gdzie w 2013 roku otworzyła swoją autorską Galerię „Pod Aniołem”.
Był urbanistą, nauczycielem akademickim, społecznikiem i znawcą sztuki. Mowa o dr. hab. Stefanie Witkowskim, któremu poświęcony jest film dokumentalny autorstwa Elwiry Dzikowskiej z Resursy Obywatelskiej, gdzie odbędzie się również pokaz premierowy
Dr hab. Stefan Witkowski był m.in. współautorem szczegółowego planu zagospodarowania przestrzennego centrum Radomia, za który otrzymał nagrodę III stopnia Komitetu Budownictwa Urbanistyki i Architektury. Osiedle XV-lecia, które zaprojektowane zostało przy jego udziale, jest uznawane za jedno z najwybitniejszych założeń urbanistycznych budownictwa mieszkaniowego z lat 60-tych – czytamy w zaproszeniu na premierowy pokaz filmu o wybitnym radomianinie. – Dodatkowo Stefan Witkowski z powodzeniem łączył pracę zawodową z działalnością społeczną i kulturalną – opowiada Dzikowska.
W filmie Dzikowskiej Stefana Witkowskiego wspominają oprócz rodziny i przyjaciół również współpracownicy. – Z tych wspomnień wyłania się obraz człowieka o niesamowitej pasji – wyjaśnia autorka filmu.
Film dokumentalny „Wspomnienie o Stefanie Witkowskim 1912-1981” powstał przy współpracy z Radomskim Towarzystwem Naukowym i Archiwum Państwowym w Radomiu. Pokaz premierowy odbędzie się w piątek, 29 listopada, o godzinie 18 w Resursie Obywatelskiej.
W niedzielę, podczas Uliczki Tradycji zostanie otwarta wystawa lalek artystycznych – Sentymentalne powroty
Autorkami prac są Anna Michalczyk, Paulina Romanowska i Jolanta Weiser.
Wystawa lalek artystycznych to oryginalna pod względem formy i ogólnego wyrazu artystycznego ekspozycja, która w sposób szczególny oddaje klimat okresu przedwojennego. Za pomocą lalki materiałowej wykonanej ręcznie, jako obiektu plastycznego portretującego człowieka, autorki wystawy ukazały różne aspekty życia w przedwojennym Radomiu, ale także nawiązały do treści amerykańskich, zgodnych z tematem tegorocznej „Uliczki Tradycji”.
Prezentowane prace mogą stanowić realizacje całkowicie autonomiczne, ale zamysłem twórczyń była prezentacja określonych kompozycji ilustrujących zadaną fabułę czy temat.
Szycie lalek materiałowych według własnych projektów jest dla autorek wystawy: Anny Michalczyk – nauczycielki języka angielskiego, Pauliny Romanowskiej – diagnosty laboratoryjnego i Jolanty Weiser – emerytowanej ekonomistki, pozazawodową pasją i twórczą działalnością, którą zajmują się z powodzeniem od kilku już lat. Wszystkie panie są radomiankami.
W aranżacji wystawy wykorzystano fotografie ze zbiorów: Narodowego Archiwum Cyfrowego w Warszawie, Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu oraz z prywatnych zbiorów artysty plastyka Jerzego Kutkowskiego.
Wystawa zostanie otwarta w niedzielę, 8 września o godz. 15. Ekspozycję będzie można oglądać do 23 września.
We wtorek, 28 maja rozpoczyna się Radomski Festiwal Filozofii „Okna” im. prof. Leszka Kołakowskiego. To już jedenasta edycja kilkudniowej, interdyscyplinarnej imprezy, której głównym tematem jest szeroko rozumiana problematyka filozoficzna. W ramach wydarzenia organizowanego przez „Resursę Obywatelską” odbędą się debaty, wernisaże, projekcje filmowe i koncerty. Gościem „Okien”, jak co roku będzie córka profesora- Agnieszka Kołakowska.
– Cieszę się, że pamięć o Leszku Kołakowskim w jego rodzinnym mieście jest wciąż żywa. Myślę, że dużą zasługą naszej imprezy jest pojawienie się w przestrzeni miejskiej elementów upamiętniających profesora, choćby rzeźby-stolika, który stoi na radomskim deptaku. Wydarzenia w ramach „Okien” są artystycznym działaniem w połączeniu z częścią publiscustyczno-naukową – mówił Marcin Kępa, kierownik Działu Dziedzictwa Kulturowego „Resursy”.
Leszek Kołakowski urodził się w naszym mieście i jest Honorowym Obywatelem Radomia. Stąd idea radomskiego festiwalu poświęconego filozofii, która zrodziła się w 2007 roku, podczas uroczystych obchodów 80-tych urodził profesora. (Więcej informacji na temat Stolika prof. Leszka Kołakowskiego znajdziesz tutaj).
„Okna 2019” – 28 maja – 4 czerwca 2019 – program
30 maja (czwartek)
godz. 18.00 – „Leszek Kołakowski a filozofia” – promocja książki i spotkanie z redaktorami
i współautorami publikacji – prof. Stanisławem Gromadzkim i prof. Marcinem Miłkowskim
(Sala Kameralna „Resursy’)
31 maja (piątek)
godz. 17.00 – „Słony smak nieba i inne historie z życia wzięte” – premiera spektaklu Teatru Poszukiwań na podst. tekstów Leszka Kołakowskiego ze zbioru „Klucz Niebieski”, reż. Katarzyna Sasal (Sala Widowiskowa)
godz. 18.00 – „Przeszłość…” – otwarcie zbiorczej wystawy plastycznej uczestników pleneru
w Boguchwale (k. Rzeszowa) i pracowników Wydziału Sztuki Uniwersytetu Technologiczno-Humanistycznego w Radomiu (Galeria „Resursy”)
2 czerwca (niedziela)
godz. 18.00 – „Na melodię przeszłości” – koncert etno-folkowy Patryka Walczaka z zespołem Viklinova (Sala Widowiskowa)
4 czerwca (wtorek)
– godz. 12.00 (amfiteatr przy pasażu L. Kołakowskiego za Galerią Słoneczną)
– „Przeszłość…” – debata z udziałem dr. Adriana Ziółkowskiego, Agnieszki Kołakowskiej oraz laureatów XXXI Ogólnopolskiej Olimpiady Filozoficznej
– wręczenie Nagrody im. Leszka Kołakowskiego i Gminy Miasta Radomia
– „Żona Lota, czyli uroku przeszłości” – spektakl na podst. tekstu L. Kołakowskiego w wyk. Teatru z II LO im. M. Konopnickiej, reż. Iwona Pawlak i Ewa Pawłowska-Wróbel
– godz. 18.00 – „Prześniona rewolucja?” – spotkanie autorskie z prof. Andrzejem Lederem (Sala Kameralna „Resursy”)
Wydarzenia towarzyszące:
28 maja (wtorek)
– godz. 18.00 – „Miejsce i Krzyż Straceń Powstańców Styczniowych w Radomiu” – promocja książki Pawła Putona i spotkanie z autorem (Sala Kameralna „Resursy)
31 maja (piątek)
– godz. 12.00 – „Aktualność filozofii indyjskiej” – wykład otwarty prof. Krzysztofa Kosiora (Aula VI LO im. J. Kochanowskiego, ul. Kilińskiego 25)
Trwają XI Spotkania z Kulturą Żydowską „Ślad”. We wtorek, 14 maja, „Resursa Obywatelska” zaprasza na dwa wydarzenia: wykład Filipa Główki „Radom w dobie Holocaustu oczami holenderskiego Żyda Julesa Schelvisa” oraz „Retrospotkanie 17” połączone z promocją książki Marcina Kępy „Balkony. Siedem opowieści o żydowskim Radomiu”.
O godz. 12: „Radom w dobie Holocaustu oczami holenderskiego Żyda Julesa Schelvisa” – wykład ucznia VI LO im. J. Kochanowskiego Filipa Główki (Resursa, Sala Kameralna).
Filip Główka
To historia jak z filmu, Niemcy do radomskiego getta przywieźli drukarzy, którzy wcześniej trafili do obozów koncentracyjnych. W tym Schelvisa. Chcieli ich umiejętności wykorzystać do fałszowania dolarów.
O godz. 18 „Retrospotkanie 17” – promocja książki Marcina Kępy „Balkony. Siedem opowieści o żydowskim Radomiu”.
Spotkanie z autorem (prowadzenie: prof. Krzysztof Ćwikliński) i prezentacja fotografii o tematyce żydowskiej z portalu Radom.Retrospekcja (Resursa, Sala Kameralna).
Narratorem opowiadań jest Mikołaj, człowiek już niemłody, radomianin (pewnie z dziada pradziada) zafascynowany historią swojego miasta, pasjonat tajemnic, poszukiwacz skarbów, które dla innych są bez wartości i znaczenia, tłumacz martwego języka, detektyw ludzkich losów, dawno zamkniętych i dopełnionych, lecz wciąż nieznanych, przewodnik po zarośniętych ścieżkach przeszłości, bohaterami zaś Salek Finkelsztajn, radomski Żyd ocalały z Zagłady i osiadły w Stanach Zjednoczonych, i jego polska, dużo odeń młodsza żona Anna, nazywana Aśką, która po śmierci męża pielęgnuje pamięć o nim i jego rodzinnym mieście.
„Teksty radomskiego prozaika Marcina Kępy, jakkolwiek fabularyzowane i jakkolwiek trudno określić, w jakich proporcjach rozkładają się w nich artystyczne zmyślenie i materialna prawda, mają rangę dokumentu, stwarzają pewność, że tak było, a jeśli nawet nie, to tak właśnie mogło być. I każda historia rodzi z kolei nową historię, i każda z nich zaczyna żyć na nowo swoim nowym życiem, nowej treści nabierają zatarte, ledwie widoczne napisy” – fragment posłowia Krzysztofa Ćwiklińskiego.
Wstęp na wszystkie wydarzenia – wolny.
Patronat nad „Śladem” sprawuje Prezydent Radomia Radosław Witkowski. Wydarzenie jest współfinansowane przez Samorząd Województwa Mazowieckiego i dobywa się w ramach projektu „Radom stolicą kulturalną Mazowsza”.
W Ośrodku Kultury i Sztuki „Resursa Obywatelska” 13 maja rozpoczynają się 11. Spotkania z Kulturą Żydowską „Ślad”. W poniedziałkowym harmonogramie znalazło się spotkanie z Andrzejem Sapiją i pokaz filmu „Ja, mój tata i nasza żydowska historia”. Tegoroczne wydarzenie potrwa aż do 19 maja.
– Codziennie zapraszamy na ciekawe wydarzenia przypominające o tym, że Radom przez lata budowali przedstawiciele różnych kultur i religii.
W 1939 r. Żydzi stanowili około 30 procent mieszkańców Radomia, co dawało blisko 30 tys. osób. To wielokulturowe miasto bezpowrotnie zniszczyli Niemcy, mordując w gettcie, w obozach zagłady i obozach koncentracyjnych większość radomskich Żydów – mówi Maciej Zwierzyński z „Resursy”.
Edward Kossoy
– Jednym z nielicznych ocalonych był Edward Kossoy (1913- 2012). II wojnę światową spędził na Wschodzie, był jak tysiące Polaków, więźniem radzieckich łagrów. Przed niechybną śmiercią uchronił go tzw. układ Sikorski- Majski, który pozwolił na budowę na Wschodzie armii gen. Andersa i jej wyjście z ZSRR. Niestety wojna pochłonęła cała rodzinę Kossoya. On sam, jako prawnik, walczył po wojnie o odszkodowania dla ofiar niemieckich zbrodni. Swoje życie opisał w książce „Na marginesie…” nominowanej w 2007 r. do Nagrody Literackiej Nike. Mieszkający na co dzień w Szwajcarii prawnik i pisarz, odwiedzał często Radom. Wspierał IV LO im. Chałubińskiego, którego był absolwentem, a także Muzeum im. Malczewskiego, któremu przekazywał prace ze swojej ogromnej i bogatej kolekcji sztuki. Film o niezwykłym losie radomianina przygotował Andrzej Sapija, reżyser i dokumentalista, mający w dorobku m.in. obrazy o Różewiczu czy Kantorze – opisuje Maciej Zwierzyński z „Resursy”.
13 maja o godz. 18:00 w Sali kameralnej Resursy odbędzie się spotkanie z Andrzejem Sapiją i pokaz filmu „Ja, mój tata i nasza żydowska historia”. Narratorem filmu o Kossoyu jest jego córka Karen, mieszkająca w Izraelu. – Bardzo się cieszę, że film zostanie pokazany w Radomiu, rodzinnym mieście taty. To zawsze było dla niego bardzo ważne miejsce i nigdy o nim nie zapomniał. Serdecznie pozdrawiam wszystkich uczestników „Śladu” i widzów pokazu – mówi Karen.
Więcej na temat 11. Spotkań z Kulturą Żydowską „Ślad” dowiesz się tutaj.
„Resursa Obywatelska” zaprasza na XI Spotkania z Kulturą Żydowską „Ślad”. Celem tej cyklicznej, tygodniowej imprezy jest przybliżenie sylwetki narodu, który dawniej zajmował w Radomiu szczególne miejsce. Tegoroczny „Ślad” odbędzie się w dniach 13-19 maja, a w harmonogramie wydarzenia tradycyjnie znalazły się koncerty, wykłady, wernisaże, projekcje filmowe oraz spotkania z inspirującymi osobowościami.
– Spotkania w ramach „Śladu” są niezwykle ważne. Resursa w swoich głównych działaniach ma pielęgnowanie tradycji i historii oraz edukowanie w klimacie szacunku dla innych narodowości, dla innych religii. Ponieważ blisko tysiącletnia historia Radomia to również historia innych nacji, innych grup etnicznych, a właśnie w tej historii najliczniejszą poza Polakami nacją byli właśnie Żydzi, stad rok w rocznie staramy się pielęgnować o nich pamięć – mówił Marcin Kępa kierownik Działu Dziedzictwa Kulturowego „Resursy”.
XI Spotkania z Kulturą Żydowską „Ślad” – harmonogram
Poniedziałek, 13 maja – godz. 12. – Wędrówka „Na marginesie..”. – wycieczka śladami radomskiego prawnika i pisarza Edwarda Kossoya (zbiórka przed Resursą), godz. 18. – Ja, mój tata i nasza żydowska historia – spotkanie z reżyserem Andrzejem Sapiją i projekcja jego filmu o Edwardzie Kossoyu (Resursa, Sala Kameralna).
Wtorek, 14 maja – godz. 12. – Radom w dobie Holocaustu oczami holenderskiego Żyda Julesa Schelvisa – wykład ucznia VI LO im. J. Kochanowskiego Filipa Główki (Resursa, Sala Kameralna). Godz. 18. – Retrospotkanie 17 – promocja książki Marcina Kępy „Balkony. Siedem opowieści o żydowskim Radomiu”, spotkanie z autorem i prezentacja fotografii o tematyce żydowskiej z portalu Radom. Retrospekcja (Resursa, Sala Kameralna).
Środa, 15 maja – godz. 12. i 18. – Klub Dobrego Filmu: „Nieczyści”, reż. Daniel Najenson (seans bezpłatny) – film z Międzynarodowego Festiwalu Filmowego Żydowskie Motywy (Resursa, Sala Kameralna).
Czwartek,16 maja godz. 12. – Artystyczna pasja – wykład Edith Chomentowski z Paryża o jej ojcu, pochodzącym z Radomia malarzu Dawidzie Garfinkielu (Resursa, Sala Kameralna), godz.17.30 – Pamięć 28 750–185 – wernisaż prac fotograficznych Ireneusza Domańskiego. Dawne zdjęcia udostępniło Archiwum Państwowe w Raddomiu (Resursa, Galeria), godz. 18 – Historia Radomskich Żydów – promocja specjalnego wydania Radomskich Studiów Humanistycznych poświęconych tematyce żydowskiej i drugiego, rozszerzonego wydania publikacji „Beit Radom/Dom Radom” (Resursa, Sala Kameralna), godz. 19. – Chojze – Widzący z Lublina – koncert muzyki chasydów. Wystąpią: Symcha Keller (śpiew, flet), Paweł Stępnik (gitara klasyczna), Krzysztof Pachla (klarnet), Robert Brzozowski (kontrabas), Bartłomiej Stańczyk (akordeon), Tomasz Kozdraj (instrumenty perkusyjne), Marcin David Król (skrzypce), (Resursa, Sala Widowiskowa).
Piątek, 17 maja – godz. 17.30. – „Dziewczyna z pamiętnika” – otwarcie wystawy przygotowanej przez Muzeum Galicja z Krakowa (na podstawie pamiętnika Ryfki Lipszyc z łódzkiego getta), godz. 18. –” Tak bym chciała…” – premiera spektaklu Teatru Poszukiwań na podstawie pamiętników Ryfki Lipszyc i Anny Frank, adaptacja i reżyseria Włodzimierz Mancewicz (Resursa, Sala Widowiskowa). Próbę odczytania dzienników podejmują młodzi aktorzy: Nadia Drabczyk i Julia Wójcik oraz (jako Cherubin) Igor Stępniewski.
Sobota, 18 maja – godz. 12. – Wałowa – historia żydowskiej dzielnicy – spacer sentymentalny (start skrzyżowanie ul. Wałowej i Żeromskiego), godz. 16. – Stosunki polsko-żydowskie. Szanse i zagrożenia – panel dyskusyjny z udziałem dr historii Idit Gil z Izraela, Sharon Grosfeld i Hildy Chazanovitz (USA) i dr. Tomasza Domańskiego (IPN) (Resursa, Sala Kameralna), godz. 19. – Birobidżan. Ziemia, na której mieliśmy być szczęśliwi – promocja książki Agaty Maksimowskiej i spotkanie z autorką (Sala multimedialna w Muzeum im. J. Malczewskiego, wydarzenie w ramach Nocy Muzeów).
Niedziela, 19 maja, godz. 13. – „Pamięć” – uroczystość z udziałem Michaela Schudricha, naczelnego rabina Polski i Piotra Puchty, szefa Fundacji Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego (cmentarz żydowski przy ul. Towarowej), godz. 17. – Jak uczyć o polsko – żydowskiej historii? – panel dyskusyjny z udziałem nauczycieli oraz potomków dawnych radomian i nauczycieli zaangażowanych w odkrywanie żydowskiej części historii naszego miasta (Resursa, Sala Kameralna), godz. 19 – „W kraju Wisły” – koncert Gerard Edery Trio – Gerard Edery.
